Morgen ga ik eens een dagje lekker onbevangen knikken. Je kent het wel: een korte snelle hoofdbeweging naar voren. Knik-kun dus. Het lijkt me een enorme uitdaging om zo’n knikdag in te lassen. Met één enkele knik zet je namelijk een wereld in beweging. Ik ga me dus bekwamen in effectief knikken. Je ontvangt bovendien verrassende en complimenteuze reacties en je hoeft er weinig voor te doen. Eén hoofdknik kan je helpen om iemand naar je te laten glimlachen. Bij officiële staatsbezoeken kun je het vaak al constateren: koninklijk wuiven en knikken.
Dat wuiven doen ze al automatisch, maar op de beeldbuis zag ik dat één enkele ingetogen knik meteen een stap achterwaarts oplevert bij de omstanders. En ze glimlachen terug, waarom weet ik ook niet, maar het werkt subiet. Gisteren heb ik al even lopen oefenen met knikken. Dat begon al bij het afrekenen van de boodschappen bij de buurtsuper. Op de vraag: ‘Wilt u pinnen?’, gaf ik een korte knik. Het werkte, want er werd direct geantwoord: ‘Ga uw gang.’
Knikken heb je in allelei soorten: de aandachtsknik, de onzichtbare knik, de instemmingsknik, de onbewuste knik, etcetera. In de stadsbus knikte ik naar een meneer die nogal breed uitgemeten vrijwel twee zitplaatsen in beslag nam. Met knikkende knieën stond ik naast hem en wierp mijn resolute hoofdknik in de stijd om mijn zitplaats op te eisen. Met mijn knik, maakte hij meteen spontaan ruimte, met een breed armgebaar van: ‘ga maar zitten’ en kon ik dus de zitplaats naast hem veroveren. Hij knikte zelfs nog terug. Ik concludeerde daarom dat het oké was.
Knikvarianten, historisch en toekomstig perspectief
Met een bijna onzichtbare knik van de beul, viel het mes van de guillotine genadeloos op het hoofd van Halifax Gibbet in 1286 te Halifax, West Yorkshire in Engeland. Hij was vermoedelijk het eerste knikslachtoffer uit de geschiedenis. Tijdens de Franse Revolutie ontstond er behoefte om met één enkele hoofdknik in grote aantallen doodvonnissen te kunnen voltrekken zonder onderscheid te maken naar de sociale status van veroordeelde. Nee-knikkers bestaan niet. Het is nu eenmaal nee-schudden of ja-knikken. Als er in een spannende situatie dus ‘ja’ wordt geknikt, kun je het wel schudden. Maar in Nederland letten wij daar meestal niet zo op. Knikken is zeker ook cultuur-gebonden, zou je bijna zeggen en: het levert je haast een cultuurschock op. Neem nu China. Dat is een heel andere wereld. Dat maakt een reis naar dit land aparter dan naar een westers land. Door vooraf flink thuis te oefenen met knikken, kun je de vakantiereis van je leven beleven. De ja-knik cultuur is daar namelijk opmerkelijk. Als je in de stad vraagt of je een bepaalde richting uit moet, knikken de mensen uit beleefdheid ja, ook al hebben ze geen idee waar je het over hebt. Dan zou je eens een Chinees bedrijf moeten bezoeken. Heel mooi in het kader van interculturele uitwisseling. Vooral de sfeer op de werkvloer schijnt in China op te vallen. Door je stage door te brengen in een knikkersland, haal je zo je propedeuse binnen. Hier in Nederland trekken werknemers hun mond wel open, maar daar is het echt collectief ja-knikken. Weer ‘back-to-basis’ en eenmaal aan je nieuwe job begonnen, kan doelbewust knikken de weg naar de top van de maatschappelijke ladder voor je openzetten. Dat zo weinig goed opgeleide vrouwen niet doorstoten op topniveau, is gelegen in het feit dat ze niet consequent en frequent doorknikken.
Tenslotte nog een paar aandachtspunten voor ja-knikkers. Hoewel, voor ja-knikkers is men in het Nederlandse bedrijfsleven over het algemeen weinig ontvankelijk, want managers willen mensen met lef, doorzettingsvermogen. Dus houd altijd de timing en de manier van je knikken goed in de peiling. Dan heb ik het nog niet gehad over de emotie-knik. Als iemand je vraagt: ‘Gaat het met je?, dan knik je zachtjes, zegt niets, slaakt een diepe zucht en je houdt je hoofd naar beneden. Tien tegen één dat je een liefdevolle arm om je schouder krijgt met de opmerking: Het komt allemaal wel goed… Dat kan je zo een middag verlof opleveren. daar ligt dus de sleutel tot overleven. Je ziet dus dat knikken helpt. Door flink en alom zichbaar met mijn hoofd te knikken, heb ik mijn rij-examen subliem kunnen afleggen. Die paar extra geëtaleerde knikken, naar voren en schuin opzij, heeft dus ook mijn praktijkdeel tot succesvol einde gebracht. Zeer extentieel dus, dat bewust knikken. Het onbewuste knikken, bestaat namelijk ook. Dat heb je het zelf niet in de gaten.
Je eerste knik namelijk, daar kun je je meestal niets meer van herinneren, maar hij was er! Als een baby net geboren is, zal de verloskundige even snel vaststellen of je knik goed is. Als je dan als pasgeborene met je hoofdje op de borst van je moeder wordt gelegd, heb je je eerst knik meteen te pakken. ‘Wat een schatje hè?, is dan meestal de eerste reactie en onder je kinnetje wordt je meteen ondersteund, zodat je niet te heftig gaat knikken. Bij trouwerijen kan soms één enkele knik je hele leven bepalen. Mocht je toch een brok in je keel hebben bij de essentiële vraag: ‘Neemt Gij, Maria Johanna Bernadina van Schooten tot uw wettige echtgenoot Johannes Losbol?, dan kun je een heftige knik geven. In gedachten ‘horen’ de aanwezigen dat je ‘ja’ hebt gezegd, maar het kan je een escape geven op latere datum. Knikken is namelijk geen oficiële handeling.
Effecten op de samenleving
Het recentelijke wetenschappelijk onderzoek naar het spontane knikgedrag in variabele sociale netwerken, toont namelijk aan dat er veelvuldig geknikt wordt. Bij een gemiddelde levensverwachtig van 74 jaar wordt er minimaal in een mensenleven 864.500 keer geknikt (32 maal per dag).
Voor vrouwen ligt het aantal knikken – statistisch gezien – zo’n 72 x 365 x 5 = 131.400 maal hoger. 18 of 19 schrikkeldagen niet meegerekend. Volgens dr. J.A. Nodded, sociaal thematisch gedragsdeskundige, verbonden aan de University of Queensnodd. Ook in parallel-onderzoek is gekeken naar de invloed van de hoofdknik in essentiele denkprocessen. Met andere woorden: wat gebeurt er in het brein? Descriptieve fenomenologie (psychognosie) analyseert het bewustzijn en probeert de elementen van het bewustzijn te ontdekken. Dat lijkt met het onbewust knikken nauwelijks te analyseren. Je moet daar een beetje psychlogisch inzicht voor hebben. Volgens Nodded kan echter één enkele knik (on the right moment, just in time) bepalend zijn voor ieder individu. Franz Brentano, de bekende filosoof, publiceerde in 1874 zijn belangrijkste werk: Psychologie vanuit een empirisch standpunt. Het gerucht gaat namelijk dat hij verliefd werd op één van zijn studenten. Om te kunnen trouwen, werd Brentano in 1880 gedwongen om zijn Oostenrijks staatsburgerschap en professoraat op te geven. Hij schijnt erin toegestemd te hebben met één enkele hoofknik. Je kunt dus concluderen dat knikken wel degelijk invloed heeft op het verloop van de hele geschiedenis, het menszijn en zelfs bepalend kan zijn voor je levensloop en toekomst. Van dit laatste, in de vorm van de rechtsgang-knik, maakt de bekende jurist, Dwynn Nonodd (Attorny at Law) uit de States, handig gebruik van om zijn criminele clienten, tot veroordeling van jarenlange opsluiting vrij te pleiten. Vermogende clienten, die hij ook forse declaraties toeschoof. Zijn litigieuze handelingen achtte hij niet laakbaar, die fylogenetische futselaar. Met zijn evasief geknik, kon je hem kwalificeren als een papiniaanse pot, een held op pampoesjes. Een execrabel sujet, dat was hij. Naar de barrebiesjes ging het met hem, die schobbejak.
Politiek gezien, barst het ook van de knikkers, Ja-knikkers wel te verstaan. Je hoeft je TV-toestel maar aan te zetten of de knikkers komen in beeld. Check het maar op ‘Uitzending Gemist’. Er hoeft nog geen fractieleider zijn of haar zegje te doen voor de camera, of je merkt dat op de achtergrond een volgeling heftig mee zit te knikken. Hij of zij geeft daarmee aan het volledig met de spreker eens te zijn, zonder dat ze zelf hun mond open hoeven te doen. Geclassificeerd als ‘ik ben het eens met deze fractieleider’ ja-knikker’. Laat je geen aap op de schouder zetten, knikken is alom geaccepteerd en media-getolereerd.
Andere conclusies zijn uitgesloten. Wat is onze samenleving nog waard zonder knikken?
Het bekende educatieve programma ‘Knik in de weg’ is niet meer weg te denken en heeft hoge kijkcijfers en helpt weggebruikers om onverhoedse knikken in het wegdek tijdig waar te nemen. Wie kent niet de fameuze kinderfilmserie van een paar jaar geleden: Daar heb je Knikker?, het goedlachse dolfijntje, dat met zijn liefelijke lachgeluiden en geknik menig kinderhart, ja ook de mijne, heeft veroverd? Het bekende spreekwoord: ‘Beter één knik van jouw kant, dan 10 keer een diepe zucht’ spreekt boekdelen. Eveneens heeft de knik menig artiest geinspireerd tot het realiseren van immer populaire songs zoals ‘Nodd, nodd, who’s there’
Een populaire band in de States is herkenbaar geworden door Nodd, hun song die mensen in beweging zet met knikken. Het resultaat is dat men niet meer lui en lusteloos blijft, maar tot actie komt en serieus gaat knikken. Een stimulans voor positieve groepseffecten.
Door befaamde fysiotherapeuten wordt aangeraden om geregeld te knikken. Gefixeerde nekwervels kunnen weer soepel worden met een dagelijkse knik-sessie.
Tenslotte
De laatste hoofdknik, de overgave-knik, die is meestal onherroepelijk. Velen willen die uitstellen. Soms komt hij echter onverwacht en onvermijdelijk. Die laatste overgave-knik gaat meestal ook met een laatste zucht en laatste beweging gepaard. Ja, het is onomstotelijk vastgesteld, we knikken ons hele leven, van begin tot eind. Goed geëtaleerd met de juiste beweging en zucht, is knikken onbetwist succesfactor nummer 1 voor macht, overwicht en over-all controle.
Ik knik jullie als lezers, dus nadrukkelijk en vriendelijk toe.
O wacht, ik schiet nog even overeind voor mijn laatste controlerende knik.
Ik bekijk het nog één keer. Ja, dit blog is klaar.
Want ik besef als geen ander: ‘Zoals mijn hoofdje thuis knikt, knikt het nergens.’
Met deze uiteenzetting, ja ik weet het: je bent al lang aan het knikken(bollen).
Geduldig wacht ik de gevolgen dus maar af….
‘Knikkers, let op uw saeck, niet geknikt is altijd mis’
Tsjonge, wat een lang verhaal hè, ik schrik er zelf van…
_____________________________________________________
© Marius van Westland, 5 september 2023
Reacties op mijn schrijfsels stel ik altijd op prijs.
Marius van Westland 